Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

Βαρθολομαίος: Η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης θα είναι δώρο του Θεού


Κωνσταντινούπολη, ρεπορτάζ-φωτογραφίες του Νίκου Μαγγίνα

Με λαμπρότητα εορτάστηκε η μνήμη του Ιερού Φωτίου, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στην Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Χάλκης με Πατριαρχική χοροστασία και εκδήλωση στην οποία μίλησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος για τον προκάτοχό του μεγάλο Άγιο της Εκκλησίας και φερόμενο ιδρυτή της εν λόγω ιστορικής Μονής καθώς και για τις συνεχείς προσπάθειες του Θρόνου και τις ελπίδες για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής, η οποία παραμένει "σιωπηλή" από το 1971. "Ας ελπίσωμεν ημείς οι ταπεινοί και περιλειπόμενοι ότι θα δοθή εις την ιδικήν μας γενεάν το δώρον τούτο της χρηστότητος του Θεού, όχι βεβαίως δι  ἡμάς αυτούς, τούς παροδικούς και χοϊκούς, αλλά δια την Εκκλησίαν, δια την Ρωμηοσύνην, δια το Γενος, δια τον πιστόν λαόν του Θεού, το "μικρόν ποίμνιον" πλέον της κληρουχίας του Ιερού Φωτίου υπό στενήν και ευρυτέραν έννοιαν, ώστε να συνεχισθή η οικουμενική αληθώς, εν διαλόγω και εν αγάπη, πορεία προς την των πάντων ενότητα, την πανορθόδοξον, την διαχριστιανικήν, την πανανθρωπίνην, αυτήν την οποίαν εδίδαξε και θα κηρύξη  συν Θεώ ο λόφος αυτός της ελπίδος και της ζωής, «τοις θαύμασι πιστούμενος», η Σχολή της Χάλκης‚ έστω και εάν ακόμη «ο όρθρος» φαίνεται «βαθύς» δια την χριστιανικήν καταλλαγήν και οικουμενικήν κίνησιν, και απ' αυτής και δι’ αυτής προς την πανανθρωπίνην ενότητα", σημείωσε,μεταξύ άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

Κατά τη θεία λειτουργία ο Οικουμενικός Πατριάρχης απένειμε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη στον π.Σαμουήλ, που διακονεί στην Ιερά Μονή υπό την καθοδήγηση του ηγουμένου αυτής, Μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρου.  






Στην θεία λειτουργία και στην εκδήλωση στην Αίθουσα Τελετών της Σχολής παρέστησαν οι Μητροπολίτες Γέρων Δέρκων Απόστολος, Πριγκιποννήσων Ιάκωβος, Τρανουπόλεως Γερμανός και Μυριοφύτου και Περιστάσεως Ειρηναίος, ο Υφυπουργός Παιδείας της Ελλάδος, Καθ.Θεοδ.Παπαθεοδώρου, ο Πρέσβης Νικόλαος Ματθιουδάκης, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, ο Πρύτανης του ΑΠΘ Καθ.Ιωάννης Μυλόπουλος, ο Επίτροπος του Παναγίου Τάφου στην Πόλη, Αρχιμ.Νεκτάριος, Άρχοντες του Θρόνου, πιστοί από την Πόλη και προσκυνητές από το εξωτερικό.








Καταλλήλως μίλησε ο Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος, ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος, ο οποίος υποδέχθηκε με θέρμη τον Οικουμενικό Πατριάρχη και όλους όσοι ανέβηκαν στον λόφο της ελπίδος για να τιμήσουν τον Ιερό Φώτιο. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Καθ.Θεοδ.Παπαθεοδώρου, Υφυπουργός Παιδείας της Ελλάδος και ο Πρύτανης του ΑΠΘ Καθ.Ιωάννης Μυλόπουλος.
Ακολουθεί η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου:   
Ιερώτατοι άγιοι αδελφοί,
Ιερώτατοι αδελφοί Πρόεδρε και μέλη της Εφορείας της περιπύστου Ιεράς ταύτης Μονής μετά του Ηγουμένου αυτής,
Εξοχώτατε κύριε Υφυπουργέ,
Πατέρες, Αδελφοί και Τεκνα εν Κυρίω,
 Ανελθόντες και εφέτος, τη Χαριτι του Κυρίου, εις τον λόφον τούτον της ελπίδος, της ζωής και της μαρτυρίας του θεωρείν θαυμαστά και παράδοξα, ακατάληπτα και άφραστα, άλλοτε "εν γνόφω και θυέλλη", ως ο Θεόπτης Μωϋσής, πάντοτε όμως εν Χαριτι, ομολογούμεν μετά του Μεγάλου Βασιλείου ότι "αρκεί τοίνυν η μνήμη προς ωφέλειαν διηνεκή. Ου γαρ δη εκείνοις (τοις Αγίοις) χρεία προσθήκης εις ευδοκίμησιν, αλλ  ἡμῖν τοις εν τω βίω αναγκαία η μνήμη δια την μίμησιν. Ώσπερ γαρ τω πυρί αυτομάτως έπεται το φωτίζειν [...] ούτω και ταις αγαθαίς πράξεσιν αναγκαίως ακολουθεί το ωφέλιμον" (Εις Γορδιον τον Μαρτυρα, P.G.31, 492D-493A).
 Και η μνήμη σήμερον είναι πρώτον του τιμωμένου μεγάλου εν Αγίοις εκ των προκατόχων ημών Ιερού Φωτίου, του φερομένου ως ιδρυτού της Ιεράς ταύτης Μονής, καίτοι αύτη, κατά την ιστορικήν μαρτυρίαν, προϋπήρχε τούτου· δεύτερον, μιας μεγάλης παραδόσεως και προσφοράς του σκηνώματος τούτου εις την ασκητικήν και μάλιστα την νηπτικήν Πατερικήν παράδοσιν· και, τρίτον, της διδασκαλίας των ιερών γραμμάτων και της καταρτίσεως του κληρικού ιδία δυναμικού της Μητρός Εκκλησίας δια της γνησίας "θεολογίας", καθ' ότι, κατά τον εν Αγίοις εκ των προκατόχων ημών Γρηγόριον τον Θεολόγον, "Ούτως ουν θεολογήσεις,... καν μέχρι τρίτου κατά τον Παύλον ουρανού φθάσης, και ακούσης άρρητα ρήματα∙... καν γαρ ουράνιον άπαν, καν υπερουράνιόν τι, και πολύ την φύσιν υψηλότερον ημών η, και εγγυτέρω Θεού, πλέον απέχει Θεού και της τελείας καταλήψεως, η όσον ημών υπεραίρει του συνθέτου και ταπεινού και κάτω βρίθοντος κράματος" (Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου Λογος ΚΗ´, Θεολογικός Β´), και της απλής, συνεπούς και ουσιώδους τηρήσεως του Δογματος και της τάξεως της Ορθοδοξίας, αι οποίαι  δεν εδιδάσκοντο απλώς, αλλ  ἐβιοῦντο εν τη επί 137 έτη λειτουργησάση ενταύθα περιπύστω τροφώ και μητρί και κιβωτώ Ιερά Θεολογική Σχολή.
 Εις τας τρεις αξίας-μνήμας ταύτας, επιθυμούμεν ίνα επικεντρώσωμεν τον λόγον σήμερον.
 Ο Ιερός Φωτιος, ως γνωστόν, συνεδέθη προς την  ακμήν της Κωνστατινουπόλεως και εν γένει του μακραίωνος βίου της τότε Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υπήρξε δε πολυσχιδής προσωπικότης, η οποία δια του βίου, του έργου, του λόγου και της συγγραφής, ως και δια του εκχριστιανισμού των Σλάβων δια της αποστολής των Αγίων Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου εις Μοραβίαν, του οποίου γεγονότος την 1150ην επέτειον κατά το τρέχον έτος επετειακώς μιμνησκόμεθα, εσφράγισε μίαν ολόκληρον περίοδον, χαρακτηρισθείσαν ως την "δόξαν του Βυζαντίου".
 Κατά το παράδειγμα του Μεγάλου Φωτίου, προμάχου της Ορθοδοξίας, του μη συγχρωτισθέντος οθνείοις τρόποις μηδέ αμελήσαντος του εν αυτώ χαρίσματος, ουδέ ανεχθέντος ηθικάς παρεκτροπάς, ιδία των "τελεσιουργούντων τα ιερώτατα", εκαλλιεργήθη ιδιαιτέρως εις την Ιεράν ταύτην Μονήν, η ασκητική και νηπτική παράδοσις της Εκκλησίας μας, κατά την οποίαν όλα τα μεγάλα γίνονται ακόπως, είναι δώρα του Θεού· δίδονται εξαίφνης, χωρίς να περιμένη τις, εις τούς ήρωας της αγάπης και της υπομονής. Ζη κάποιος μίαν ολόκληρον ζωήν πόνων, δια να καταλήξη εις μίαν στιγμήν, ταυτιζομένην προς την αιωνιότητα· προς την ελευθερίαν της σωτηρίας.
 Και, τέλος, η παρασχεθείσα παιδεία και Ορθόδοξος αγωγή κατά τα 137 έτη λειτουργίας υπό διακυμάνσεις ασφαλώς γνωστάς και μη εξαιρετέας της ημετέρας ενταύθα Σχολής, υπήρξεν απλή και καταγράφεται ως διάπλασις του κατά Χριστόν και εν Χριστώ ανθρώπου, η οποία επετυγχάνετο εις τούς ιερούς αυτούς χώρους δια της ενώσεως του τριμερούς της ψυχής, ήτοι του θυμικού, του επιθυμητικού και του λογικού, κατά τούς Πατέρας, και μάλιστα της καταβάσεως του νοός εις την καρδίαν, ως συμβαίνει και πρέπει να γίνεται με τούς ιερουργούς των θείων μυστηρίων. Νους και καρδία ενούνται, όπως ο Κυριος είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος. Ταπεινώνεται περισσότερον του ανθρώπου, διότι θέλει να σώση τον περιφρονημένον και ελάχιστον, τον απομεμονωμένον και άγνωστον, τον ηδικημένον και πάσχοντα, διότι θέλει να θεώση το ανθρώπινον. Αυτήν την "θεολογίαν", η μάλλον την ταυτότητα ανθρώπου και Θεού, ανθρωπίνης γνώσεως και Θεού γνώσεως, εκαλλιέργησε, μετέδωκεν εμπειρικώς και μετελαμπάδευσεν επί ένα και ήμισυν αιώνα περίπου η Χαλκίτις αύτη Σχολή.
 * *
Από της εκλογής και καταστάσεως της ημετέρας Μετριότητος εις τον πανίερον Οικουμενικόν Θρόνον, ως ο έσχατος κρίκος της αλύσεως των προκατόχων ημών, πολλών εξ αυτών Αγίων και Πατέρων της Εκκλησίας, εφιλοδοξήσαμεν και άχρι της ώρας εργαζόμεθα περίφροντεις καθ  ἡμέραν, εις ουδέν έτερον αποβλέποντες των γηΐνων, παρά μόνον εις την επαναλειτουργίαν της Σχολής, δια να συνεχισθή αυτή η παράδοσις και ταυτότης της καθόδου του νοός εις την καρδίαν, ιδία εις τούς κληρικούς, δια να συνεχισθή η παράδοσις της "οθνείας αλλοιώσεως ευπρεπεστάτης", ώστε εν φόβω και τρόμω να τελεσιουργήται το ιερόν μυστήριον του ανθρώπου, εν σεβασμώ προς τον Πλάσαντα, και ουχί αναιδώς, ως πολλάκις ατυχώς και νοσηρώς συμβαίνει, κατά τον Γρηγόριον τον Θεολόγον, λέγοντα ότι "Η μεγίστη των εν ανθρώποις νόσων πασών αναίδεια... οππότε μύστην ουρανίων θυέων μη καθαρόν παρέχει" (Χριστός Πασχων, P.G.38,160Α και Έπη εις εαυτόν, Ποίημα ΚΗ´, Ελεγειακόν,P.G.37,1288Α).
Μιαν τοιαύτην παραδοσιακήν και εντός του πνεύματος της ακραιφνούς θεολογίας των Πατέρων και της παραδόσεως της Μητρός Εκκλησίας Σχολήν ωραματίσθημεν και καθ  ἡμέραν μελετώμεν την επαναλειτουργίαν αυτής, ώστε "γνόντες Θεόν" η "μάλλον δε γνωσθέντες υπό Θεού" (Γαλ. 4,9), να επιτύχωμεν να συνεχισθή άχρι της συντελείας των αιώνων η πορεία και η προσφορά προς τον άνθρωπον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και η γνωριμία του με τον Άγνωστον, τον Άφθαστον, Εκείνον ο Οποίος πλησιάζει ημάς και είναι "αοράτως συνών" εν τη πορεία εκάστου εξ ημών προς την Γαλιλαίαν του.
 Και γνωρίζομεν βιωματικώς, ότι με την υπομονήν και με την αγάπην, με την διακριτικότητα και την ταπείνωσιν, και ποτέ με την υπερηφάνειαν και τον εγωϊσμόν και την οιανδήποτε εξουσίαν,  δεχόμεθα οι άνθρωποι και οι θεσμοί την Θείαν επίσκεψιν. Και πιστεύομεν ότι η μεγαλωσύνη του Θεού φανερούται εις την θυσίαν της αγάπης και εις την κένωσιν της προσφοράς και όχι εις την "δίψαν", η οποία ποτέ δεν σβύνει, ακόμη και αν ο άνθρωπος αποκτήση όλας τας επιτυχίας και τας χαράς του κόσμου τούτου, τας οποίας, όσαι και αν είναι, δεν ημπορεί να τας χαρή, διότι εκ φύσεως είναι ανικανοποίητος, δια τούτο και διψασμένος και νηστικός.
 "Ανοίξαντός Σου την χείρα τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος, αποστρέψαντος δε Σου το πρόσωπον ταραχθήσονται", διακηρύσσει ο Ιερός Ψαλμωδός. Και ημείς εργαζόμεθα "έως ημέρα εστί", στοιχούντες τοις προκατόχοις ημών αοιδίμοις Πατριάρχαις Αθηναγόρα και Δημητρίω, δια την επανάκτησιν του  δ ε δ ο μ ε ν ο υ  και  κ ε κ τ η μ ε ν ο υ  και την συνέχισιν της  μ ν η μ η ς  και της διατηρήσεως της κανδήλας του λόφου της ελπίδος ακοιμήτου, "θεολογίας νάμασι καταρδευούσης" την Μητέρα Εκκλησίαν, το Γενος, τον πιστόν λαόν, πιστεύοντες ότι θα ανοίξη την Χείρα Του ο κραταιός Θεός, εισακούων της καρδιακής δεήσεως ημών, και θα πλησθώμεν άπαντες οι εγγύς και οι μακράν χρηστότητος.
 Περαν, λοιπόν, της εργασίας και των ανθρωπίνων ικανοτήτων και προσπαθειών, πιστεύομεν ότι η επαναλειτουργία της Σχολής θα είναι το Δώρον του Ενός (Θεού το δώρον), το οποίον δίδεται εξαίφνης εις τον ελάχιστον και ταπεινόν, ο οποίος μόνον αγαπά, υπομένει και ελπίζει, ακόμη και όταν τα πάντα πέριξ του απόλλυνται και τα «σκιάζει η φοβέρα» και η καταχνιά. Ας ελπίσωμεν ημείς οι ταπεινοί και περιλειπόμενοι ότι θα δοθή εις την ιδικήν μας γενεάν το δώρον τούτο της χρηστότητος του Θεού, όχι βεβαίως δι  ἡμάς αυτούς, τούς παροδικούς και χοϊκούς, αλλά δια την Εκκλησίαν, δια την Ρωμηοσύνην, δια το Γενος, δια τον πιστόν λαόν του Θεού, το "μικρόν ποίμνιον" πλέον της κληρουχίας του Ιερού Φωτίου υπό στενήν και ευρυτέραν έννοιαν, ώστε να συνεχισθή η οικουμενική αληθώς, εν διαλόγω και εν αγάπη, πορεία προς την των πάντων ενότητα, την πανορθόδοξον, την διαχριστιανικήν, την πανανθρωπίνην, αυτήν την οποίαν εδίδαξε και θα κηρύξη  συν Θεώ ο λόφος αυτός της ελπίδος και της ζωής, «τοις θαύμασι πιστούμενος», η Σχολή της Χάλκης‚ έστω και εάν ακόμη «ο όρθρος» φαίνεται «βαθύς» δια την χριστιανικήν καταλλαγήν και οικουμενικήν κίνησιν, και απ' αυτής και δι’ αυτής προς την πανανθρωπίνην ενότητα. Πιστεύομεν ότι «η ζωή και οδός Χριστός» μας συνοδεύει και γιγνώσκεται  εις τας «καιομένας» ψυχάς και καρδίας μας «εν τη κλάσει του Άρτου»
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω,
Αι σκέψεις και οι οραματισμοί ούτοι μας διακατέχουν, πέραν όλων των άλλων, καθ  ὅλην την υπερεικοσαετή Πατριαρχικήν διακονίαν ημών. Και συνεχίζομεν την προσπάθειαν και την ελπίδα και την προσδοκίαν. Και τα αισθήματά μας αυτά ηθελήσαμεν να μοιρασθώμεν μετά πάντων υμών, εν ευχαριστίαις προς την Εφορείαν της Ιεράς ταύτης Μονής και προς τον Ηγούμενον αυτής δια τούς κόπους και τας προσπαθείας αυτών δια το ιερόν τούτο καθίδρυμα, αλλά και προς όλους υμάς, εν τω βιώματι ότι όλα μετρούνται διαφορετικώς, μεταμορφώνονται θεϊκώς· τα πάντα είναι φανέρωσις της αγάπης του Θεού· και όταν μας συμπαραστέκωνται στοργικώς οι ολίγοι και όταν μας εγκαταλείπουν διακριτικώς οι πολλοί· και ότι η μεγαλωσύνη του Θεού φανερώνεται εις την θυσίαν της αγάπης και εις την κένωσιν της προσφοράς.  Ταύτα από μέσης αδελφικής και πατρικής καρδίας διακηρύσσομεν εν λόγω και εν πράξει, ουδέποτε απελπιζόμενοι, αλλά πιστεύοντες ακραδάντως ότι θα «θεωρήσωμεν» τον τεράστιον «λίθον» αποκεκυλισμένον και θα χαρώμεν βλέποντες «νεανίσκον», την ελπίδα και την προσδοκίαν μας, «καθήμενον εν τω τάφω», κηρύττοντα και μαρτυρούντα ότι «Χριστός εγήγερται» και θα είπωμεν «συν τω Πέτρω», τω αρνητή και συγχρόνως ομολογητή, ότι Χριστός εγήγερται, και θα φθάσωμεν «εν τω όρει Γαλιλαίας», «τυχείν του εφετού»,  δια να οφθή και ημίν, «ως προείπε τοις φίλοις». Ταύτα εν ανθρωπίνη προσπαθεία ερμηνείας, αλληγορικώς βεβαίως, του "μυστηρίου" -και ο νοών νοείτω, κατά το Παυλικόν.
 Τω δε μόνω Κυρίω και εξουσιαστή και κυβερνήτη των ουρανίων και των επιγείων, τω καταστέλλοντι «τον θόρυβον ημών της ψυχής», τω «ευαγγελιζομένω εκ νεκρών ανάστασιν και εμφάνειαν», τω «ονειδίζοντι το της καρδίας σκληρόν» και δυναμένω ποιήσαι υπερεκπερισσού ων νοούμεθα και φρονούμεν, η δόξα και το κράτος και η τιμή και η ευχαριστία και η ευγνωμοσύνη, προς παντός δε η προσκύνησις, εις τούς απεράντους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

______________

Διαβάστε περισσότερες εκκλησιαστικές ειδήσεις στο Amen.gr